Szałwia – 11 właściwości które WARTO ZNAĆ!

Szałwia lekarska – bo właśnie o niej mowa – to zioło o zadziwiająco szerokim zastosowaniu. Przyda się i w kuchni, i w kosmetyce, ale to właśnie ze względu na swoje lecznicze właściwości zasługuje na szczególne zainteresowanie. Jeżeli jesteś ciekawa, z czym to się je (i to w sensie dosłownym!), a także w jaki sposób możesz wykorzystać szałwię do pielęgnacji urody i w dbałości o zdrowie, zapraszamy do lektury!

Co to jest szałwia?

Jej łacińska nazwa salvia officinalis, pochodzi od słowa  salvus, które dokładnie oznacza żywy, nietknięty, ocalony. Szałwia jest rośliną dziką i występuje na powierzchni całej kuli ziemskiej. Niektóre jej odmiany są powszechnie hodowane. Jest to roślina należąca do rodzaju jasnowatych.

Szałwię znano już w starożytności. O ile teraz zioła te fascynują szerokim wachlarzem swoich sprawdzonych właściwości, wtedy tych zastosowań było jeszcze więcej. Był to środek nie tylko leczniczy, ale i magiczny.

Nawet teraz niektórzy wierzą w magiczną moc szałwii i odprawiają z jej udziałem pewne rytuały, które mają za zadanie oczyścić dom lub mieszkanie z negatywnej energii. My jednak skoncentrujemy się na jej bardziej pragmatycznym zastosowaniu.

Właściwości lecznicze szałwii

Ze względu na swoje bogate właściwości, ma szerokie zastosowanie w lecznictwie. Warto pić napar z szałwii jeżeli cierpimy na niektóre dolegliwości, ponieważ, dzięki zawartych w liściach substancjach aktywnych (olejki eteryczne, trójterpeny, estriol, karnozol, garbniki) ma działanie:

• antyseptyczne
• grzybobójcze
• przeciwzapalne
• przeciwwirusowe
• przeciwutleniające

Szałwia jest również bogatym źródłem witamin (A, C, B, PP) oraz magnezu i żelaza, dlatego warto włączyć ją na stałe do diety.

Szałwia – jak stosować zioło?

Oprócz szerokiego zastosowania w lecznictwie, świetnie sprawdza się także w kuchni. Szczególnie inna odmiana szałwii – szałwia hiszpańska, zawiera składniki, które są bardzo ważne w naszej diecie. Jeżeli lubisz naturalne sposoby pielęgnujące urodę, powinnaś koniecznie wypróbować szałwię, ponieważ jest to świetny produkt, który na stałe zagości w Twojej kosmetyczce.

Szałwia dla zdrowia

Ten naturalny antybiotyk – bo właśnie tak mówi się o szałwii – warto mieć zawsze pod ręką, bo może pomóc w zwalczaniu wielu dolegliwości. Szałwię należy stosować w przypadku zapalenia migdałków, zapalenia dziąseł, w stanach zapalnych gardła i jamy ustnej, a także w przypadku anginy.

Napary z szałwii pomogą w leczeniu zaburzeń trawiennych (wzdęcia, zgaga), w nadmiernej potliwości, a także w uregulowaniu miesiączek. W przypadku łagodnych stanów zapalnych skóry również możemy wykorzystać szałwię w postaci okładów.

Szałwia jako przyprawa w kuchni

Szałwia w towarzystwie majeranku i tymianku, to prawdziwa symfonia smaków dla naszych kubków smakowych. Taka naturalna mieszanka przypraw to idealny dodatek do dań mięsnych (kaczka, gęś, wieprzowina) i ryb, a także gulaszu i sosów do włoskich makaronów. Ze świeżych liści szałwii, można też zrobić farsz do mięs. Szczególnie Włosi upodobali sobie ten prosty i smaczny składnik potraw i stosują go na co dzień.

Szałwia wzbogaci smak również potraw z warzyw, przede wszystkim pomidorów, kapusty, cebuli, cukinii, kabaczka i dyni oraz grochu czy fasoli. Możemy ją dodawać do potraw, które przyrządzamy na obiad, ale także na kolację czy śniadanie. Ciekawą propozycją na lekki posiłek jest twarożek z dodatkiem szałwii.

Ze względu na specyficzny, ostry i gorzkawy smak tej przyprawy, szałwię należy stosować z umiarem i dodawać jej zaledwie szczyptę do każdej potrawy.

Ciekawostka: Czy wiesz dlaczego szałwia lekarska jest tak ważnym składnikiem wielu dań? Nie tylko z powodu jej niewątpliwych walorów smakowych. Ważną właściwością szałwii jest działanie przyspieszające trawienie. Dlatego warto ją dodawać do tłustych potraw.

Szczególną odmianą szałwii jest szałwia hiszpańska (tzw. chia). Ze względu na dużą zawartość błonnika, namoczone nasiona szałwii hiszpańskiej warto dodawać do ciast, sałatek, płatków owsianych czy koktajli – wzbogacą potrawę o kwasy omega-3 i omega-6 oraz inne niezbędne składniki dla prawidłowej diety.

Kosmetyki z szałwii

Dlaczego szałwia jest tak cennym składnikiem w przemyśle kosmetycznym? Odpowiedź jest prosta – z powodu olejku eterycznego zawartego w liściach. To właśnie dlatego jest dodawana do szamponów, kremów, mydeł, żeli do oczyszczania twarzy i innych kosmetyków.

Oprócz świeżego, ziołowego zapachu, ma dodatkowe właściwości. Zawarte w szałwii flawonoidy i olejki eteryczne wpływają pozytywnie na problemy skórne (grzybice, łuszczycę, zmiany trądzikowe) oraz opóźniają proces starzenia się skóry.

Napar z szałwii wykorzystany do płukania włosów, eliminuje łupież i zmniejsza łojotok skóry głowy. Dlatego szałwia to doskonały „kosmetyk” nie tylko dla skóry, ale również dla Twoich włosów.

Szałwia – działanie uboczne

Dotychczas nie stwierdzono żadnych niepożądanych działań w przypadku prawidłowego stosowania szałwii. Jeżeli mimo braku takich zaobserwowanych przypadków, wystąpią u Ciebie pewne niepokojące objawy w trakcie stosowania szałwii, powinnaś niezwłocznie skonsultować to z lekarzem lub farmaceutą. Natomiast wystąpienie skutków ubocznych jest bardzo prawdopodobne w przypadku przekroczenia dziennej dawki.

Czy szałwia ma działanie narkotyczne?

Każdy roślina działająca na ludzki organizm przeciwbólowo, ma działanie narkotyczne! Palenie szałwii powoduje halucynacje, silniejsze nawet od tych, które ponoć można mieć po znanym LSD – przestrzega Telegraph (brytyjskie czasopismo). Brytyjscy lekarze uznali, że szałwia jest narkotykiem, mimo to wciąż, jej uprawa na Wyspach nie jest zakazana.

Na poniższym wideo, widać np. niecodzienne zachowanie młodej dziewczyny jako efekt palenia szałwii lekarskiej.

Czy można przedawkować szałwię?

Z szałwią należy postępować ostrożnie. Już sam fakt, że szałwię w torebkach kupimy w aptece, powinien dać do myślenia. Jest to nie tylko napar z ziółek, ale przede wszystkim produkt leczniczy, który wspomaga zdrowie, a w momencie przedawkowania grozi poważnymi objawami:

• uczuciem gorąca
• zawrotami głowy
• częstymi skurczami sercowymi
• a w skrajnych przypadkach drgawkami padaczko-podobnymi

Przedawkowanie szałwii może nastąpić po doustnym przyjęciu dawki przekraczającej 15 g.

Właśnie dlatego osoby, które prowadzą samochód, powinny zachować ostrożność. Szczególnie wrażliwym na szałwię zaleca się zrezygnowanie z prowadzenia samochodu bezpośrednio po spożyciu.

Jak stosować szałwię?

Szałwię można stosować w zależności od objawów na dwa sposoby: doustnie i miejscowo. Miejscowe stosowanie zalecane jest osobom cierpiącym na stany zapalne (płukanie jamy ustnej, okłady), natomiast stosowanie doustne jest wskazane w przypadku leczenia nadpotliwości i w zaburzeniach trawiennych.

Jak zrobić herbatę z szałwii

Wsyp do rondelka 1 lub dwie łyżeczki suchych liści szałwii i zalej 250ml. zimnej wody. Zacznij podgrzewać wodę aby liście puściły swój aromat i cenne składniki, następnie ostudź mieszankę i dobrze przecedź. Herbatę z szałwii można spożywać codziennie.

Jak zrobić napar z szałwii?

W przygotowaniu naparu musimy wziąć pod uwagę dolegliwości, które chcemy leczyć. Stosowanie, a więc i przyrządzenie naparu różni się w zależności od drogi podania.

Stosowanie miejscowe – przepis na napar

• 2,5 g liści szałwii (może być w liściach lub saszetkach)
• 100 ml wody
• jałowe gaziki (do okładów)

Zagotować wodę, tak aby doprowadzić do wrzenia. Następnie wsypać do naczynia odmierzoną ilość liści szałwii (2,5 g) lub dwie saszetki i zalać wrzącą wodą. Trzymać pod przykryciem ok. 15 minut.

• w przypadku stanów zapalnych skóry: stosować 3-4 razy dziennie. W tym celu namaczać gaziki w naparze i przykładać do miejsca, w którym doszło do stanu zapalnego, np:
  • szałwia do przemywania oka
  • szałwia do przemywania twarzy
  • szałwia do przemywania pochwy
• W przypadku stanu zapalnego gardła i jamy ustnej: przepłukiwać naparem jamę ustną kilka razy dziennie. Stosować nie dłużej jak 1 tydzień.

Ciekawostka: płukanie jamy ustnej naparem z szałwii może pomóc w zlikwidowaniu nieświeżego oddechu. Jeżeli chcesz wykorzystać szałwię w tym celu, polecamy dodać do naparu imbir lub miętę – rośliny te mają również działanie odkażające i wspomogą walkę z nieprzyjemnym zapachem z ust.

Stosowanie doustne – przepis na napar

• Nadpotliwość

W zależności od nasilenia wzmożonej potliwości stosuj 1-2 saszetki dziennie (1,2-2,5 g suchych liści szałwii).

Wsyp szałwię do filiżanki i zalej wrzącą wodą (ok. 200 ml). Zaparzaj przez 15 minut, a następnie wypij świeży napar. Nie przekraczaj jednej filiżanki dziennie.

• Zaburzenia trawienne

Przygotuj napar według powyższych zaleceń w proporcji 1 saszetka szałwii (1,2 g) na 100 ml wody (1/2 szklanki). Pij 3 razy dziennie. Stosuj do momentu ustąpienia objawów (do 2 tygodni).

Uwaga: Szałwii nie należy stosować dłużej niż 2 tygodnie (w przypadku stanów zapalnych jamy ustnej i gardła – maksymalnie 1 tydzień). Jeżeli po tym czasie dolegliwości nie ustąpią, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Jeśli w trakcie picia naparu objawy się nasilą lub wystąpią inne objawy niepożądane, zaprzestań stosowanie szałwii i skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Kto nie powinien stosować szałwii?

Według przeprowadzonych badań niektóre osoby nie powinny spożywać szałwii w żadnej postaci. Ponieważ badania naukowe nie zostały przeprowadzone na wszystkich możliwych grupach, ze względu na brak danych odnośnie skutków ubocznych, odradza się stosowanie szałwii również osobom, wobec których istnieje prawdopodobieństwo, że szałwia może zaszkodzić.

Picie szałwii nie zaleca się:

• kobietom w ciąży i karmiącym piersią – w związku z obecnością w szałwii tujonu – związku chemicznego o działaniu wiatropędnym, estrogennym i antyseptycznym (istnieje ryzyko poronienia i zmniejszenia laktacji)
• osobom poniżej 18 roku życia
• pacjentom stosującym lekarstwa działające poprzez receptor GABA – ze względu na możliwe niepożądane interakcje
• osobom uczulonym na szałwię
• osobom chorym na epilepsję oraz z nieżytem żołądka
• kierowcom wrażliwym na substancję czynną
• osobom, których objawy w trakcie stosowania szałwii się nasiliły

Szałwia – cena

Ile kosztuje szałwia w aptece? dosłownie grosze, 30 saszetek szałwii to koszt około 4-5 zł (Zioła fix) lub jeśli chodzi o szałwię w płynie, to 100ml. kosztuje 8 zł. (TINCTURA SALVIAE). Generalnie jest bardzo tania.

Podsumowanie

Szałwia lekarska była już znana w starożytności. W ciągu wieków jej cudowne właściwości nie tylko nie zostały podważone, ale odkryto szereg innych zastosowań, dzięki którym dziś wiemy, że warto ją mieć zawsze pod ręką.

To naturalny antybiotyk o działaniu przeciwzapalnym i antyseptycznym, który pomoże w wielu dolegliwościach; pyszna przyprawa, która wzbogaci smak niejednej potrawy, a dzięki swojemu działaniu wspomagającemu trawienie sprawi, że danie stanie się „zdrowsze” oraz niezastąpiony składnik kosmetyków – dla pięknych włosów i zdrowej skóry.