Zgagą nazywamy dokuczliwe palenie w przełyku i okolicach mostka. Zgaga jest kojarzona z niezdrowym i zbyt obfitym jedzeniem, ale może również być objawem choroby. Jak powstaje zgaga? Jakie mogą być jej przyczyny? W jaki sposób sobie pomóc, kiedy dopadnie nas nieprzyjemne pieczenie w przełyku?
Spis treści
Co to jest zgaga? Dlaczego się pojawia?
Zgaga to jedna z najczęściej występujących dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Jej objawami jest palenie w przełyku, kwaśne odbijanie, cofanie się treści żołądkowej do przełyku oraz ból zlokalizowany w okolicach mostka i w nadbrzuszu.
Od czego konkretnie jest zgaga?
Charakterystyczne palenie to oznaka, że w żołądku powstało zbyt dużo kwasu. Ten stan może wywołać jedzenie ciężkostrawnych potraw, wysoko przetworzonych dań oraz choroby układu pokarmowego.
Najczęstsze powody pojawienia się zgagi niezwiązane z chorobą to:
- ciężkostrawne posiłki – szczególnie te bogate w tłuszcze, cukier, smażone na głębokim oleju, składające się z przetworzonych produktów pełnych konserwantów i barwników,
- zbyt obfite posiłki – nadmiar jedzenia może wywołać wzrost ciśnienia w jamie brzusznej, który sprzyja cofaniu się treści pokarmowej,
- nadmierne wydzielanie kwasu żołądkowego – w takim wypadku zgagę można mieć po wielu nieszkodliwych produktach na przykład po kwaśnych jabłkach, herbacie, czekoladzie, pomidorach, ostrych przyprawach, mięcie, orzeszkach ziemnych czy filiżance kawy,
- zgaga po alkoholu lub z powodu palenia papierosów,
- zgaga z powodu wyczerpania psychicznego, nadmiernego napięcia nerwowego lub zmęczenia (stres wpływa bardzo mocno na działanie układu pokarmowego),
- zgaga w ciąży.
W przypadku gdy zgaga pojawia się sporadycznie, nie musimy się martwić. Inaczej wygląda sytuacja, gdy pieczenie w przełyku jest regularne i towarzyszy mu refluks, czyli regularne cofanie treści pokarmowej do przełyku.
Zgaga może być objawem choroby i wtedy nie pomoże nam lek na zgagę. Jeśli cierpimy na nią regularnie, warto wybrać się do lekarza, który sprawdzi, czy nie cierpimy na:
- wrzody żołądka lub dwunastnicy,
- niestrawność,
- uszkodzenia mechaniczne uniemożliwiającego cofanie się treści żołądkowej,
- zaburzenia motoryki przełyku,
- przepuklinę rozworu przełykowego,
- choroby dróg żółciowych,
- zaburzenia opróżniania żołądka z pokarmu,
- niedobór wydzielania śliny,
- sklerodermię (chorobę tkanki łącznej).
Aby sprawdzić co jest przyczyną nawracającej zgagi, lekarz może zlecić gastroskopię, czyli badanie górnego odcinka układu pokarmowego. Podczas badania do przełyku wprowadzany jest przewód z kamerką zamocowaną na jego końcu.
Dzięki temu można bez problemu obejrzeć na ekranie monitora śluzówkę żołądka oraz dwunastnice. Podczas badania często pobierany jest także wycinek, szczególnie przy podejrzeniu choroby wrzodowej.
Innym zlecanym przez lekarzy badaniem jest prześwietlenie przewodu pokarmowego lub tomografia komputerowa. Na kilka minut przed każdym z tych badań należy wypić kontrast lub dostaje się go w formie dożylnej.
Jak leczyć zgagę? – domowe sposoby i leki na zgagę
W przypadku gdy zgaga jest wywołana nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi i nie wynika z żadnej choroby można zastosować proste, domowe metody lub lek na zgagę bez recepty.
Najważniejsze jest równomierne rozkładanie posiłków w ciągu dnia, jedzenie częściej a mniej i nieobjadanie się na noc. Po posiłku nie należy się od razu kłaść, lepiej chwilę pospacerować lub usiąść.
Jeśli jesteśmy wrażliwi na jakiś typ pokarmów lub napojów (na przykład kawę, herbatę, słodycze, kwaśne owoce, cebulę, czosnek, cytrusy, ostre potrawy) to najlepiej ograniczyć ich spożywanie.
Również picie napojów gazowanych, alkoholu, palenie papierosów i noszenie ubrań uciskających brzuch może wzmagać zgagę. Zaleca się zdrową, lekkostrawną dietę, unikanie tłustych potraw, picie dużej ilości niegazowanej wody oraz spokojnie i dokładne przeżuwanie pokarmów.
Kiedy zgaga już nas dopadnie, możemy zażyć łyżeczkę sody oczyszczanej rozpuszczonej w szklance ciepłej wody, wypić trochę mleka lub zjeść kilka migdałów, które alkalizują środowisko żołądka.
Skuteczne są również tabletki na zgagę bez recepty. Przydają się szczególnie podczas wyjść lub kiedy nie mamy czasu na domowe metody. Leki neutralizują kwas solny zawarty w soku żołądkowym oraz powlekają błonę śluzową przełyku, żołądka i dwunastnicy ochronną warstwą (to dodatkowa ochrona przed kwasem solnym).
Dodatkowo tabletki redukują gazy zgromadzone w żołądku, więc znika problem przepełnienia. Należy jednak pamiętać, że leków na zgagę nie można nadużywać (zażywać regularnie wiele opakowań) ani też stosować jednorazowo (należy zażyć całe opakowanie leku).
Sporadyczne przyjmowanie środków na zgagę może wywołać tak zwany efekt odbicia. Jest to wzmożone wydzielanie kwasu żołądkowego, które nie służy układowi pokarmowemu.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!