Trądzik kojarzony jest ze zmianami skórnymi występującymi głównie u młodzieży. Burza hormonów, dojrzewanie i tak mija kilka lat, kiedy to młodzi zmagają się z wykwitami skórnymi, głównie obejmującymi twarz, choć mogącymi pojawiać się także w innych miejscach.
Okazuje się jednak, że z trądzikiem zmagają się także osoby dorosłe. W większości przypadków trądzik pospolity, określany także mianem „młodzieńczego”, dotyczy faktycznie osób w wieku dojrzewania.
Niekiedy jednak wraz z ustaniem burzy hormonów wcale nie zanika, albo i pojawia się u osób mających już 40, czy nawet 50 lat na karku. Gdzie szukać przyczyny i jak radzić sobie z trądzikiem w wieku dorosłym?
Winowajcą hormony?
Spis treści
Do niedawna młode kobiety, które zmagały się z trądzikiem, mogły liczyć na stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, które okazywały się skuteczne w walce z uporczywymi i nieestetycznymi zmianami skórnymi. Niestety okazało się, że hormony w tym przypadku odgrywające rolę w rozwoju stanów zapalnych skóry, dotyczyły zaledwie kilku procent kobiet.
Stosowanie antykoncepcji, by poradzić sobie z wygładzeniem skóry i usunięciem nieestetycznych zmian, skutkowało nawrotem objawów trądziku, w krótkim czasie po odstawieniu antykoncepcji. To dowodzi jedynie, że hormony nie są głównym winowajcą problemu, jakim jest trądzik u dorosłych.
Dużą rolę w powstawaniu wykwitów skórnych odgrywa stres. Za nadprodukcję łoju odpowiedzialny jest hormon androgen. Jego nadreaktywność powoduje nadmierne wydzielanie łoju, który jest początkiem zmian trądzikowych. Łojotok nasila z kolei powstawania zaskórników.
Jeśli bierzemy się za nie własnoręcznie, próbując wyciskać i usuwać mało higienicznymi metodami, znacznie pogarsza się kondycja skóry i paradoksalnie pojawia się coraz więcej zmian.
Nadmierna produkcja łoju ma także swoją przyczynę w produkcji androgenu w zbyt dużych ilościach, pod wpływem wzrostu poziomu insuliny we krwi. Ten efekt „zawdzięczamy” niewłaściwemu żywieniu, przede wszystkim diecie bogatej w produkty wysokoglikemiczne.
Ponadto każdy jadłospis, który jest daleki od zdrowego, racjonalnego i ubogi w witaminy czy minerały, warunkując prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu, w tym kondycję tkanek i komórek, szybko odbija się na coraz gorszym stanie skóry.
W codziennej diecie najbardziej szkodliwe okazują się dla nas fast foody oraz żywność wysokoprzetworzona, a nie czekolada, którą dotąd uznawało się za produkt sprzyjający zmianom trądzikowym.
Jeszcze jeden element mający wpływ na to, że trądzik u dorosłych jest trudny do zwalczenia, to Słońce. Promienie słoneczne sprzyjają wysuszaniu i sprawiają, że powstałe krostki i wykwity skórne są mniej widoczne, jednak po upływie okresu, w którym najintensywniej operują promienie słoneczne, zmiany powracają ze zdwojoną siłą.
To tłumaczy tendencję do pogorszonej estetyki skóry, gdy wraca się po urlopie wakacyjnym – zmiany nasilają się w październiku, ale i w kwietniu, gdy mamy za sobą wyjazd w góry.
Na koniec zostają kosmetyki, które niegdyś uznawano za jedną z przyczyn problemu, jakim jest trądzik u dorosłych. Pod uwagę brano również, że to w dużej mierze kobiety stosują masę produktów kosmetycznych, które źle wpływają na kondycję skóry. Nie jest to prawdą, bowiem dziś kosmetyki mają lekkie formuły, które nie zatykają porów, jak to miało miejsce sporo lat temu.
O ile różnego rodzaju produkty kosmetyczne stosowane są z umiarem, a na łazienkowej półce nie znajdują się tylko artykuły pełne substancji zapachowych i barwników, nie stają się one przyczyną problemu, którym jest trądzik u dorosłych.
Trądzik pospolity u dorosłych
Trądzik u dorosłych może pojawiać się u osób będących powyżej 25. roku życia. W tej grupie wiekowej wyróżnia się dwa rodzaje trądziku. Jest to kontynuacja choroby mającej swój początek w okresie dojrzewania i moment, kiedy objawy pojawiają się dopiero po 25. roku życia.
Trądzik dotyka 80-100% osób między 11. a 30. rokiem życia. Powyżej 25. roku życia notuje się zachorowania u 54% kobiet i 40% mężczyzn. 80% pacjentów zmaga się z łagodnym przebiegiem, ale u 15% dochodzi do rozwoju ciężkich postaci.
Patogeneza trądziku obejmuje trzy fazy:
- przerost gruczołu łojowego, a następnie pobudzenie kończące się nadmiernym wydzielaniem łoju,
- rogowacenie ujść mieszków włosowych, kolejno tworzenie się mikrozaskórników,
- powstawanie zmian zapalnych z udziałem Propionibacteriumacnes.
Trądzik u dorosłych to zmiany skórne, które umiejscawiają się dość charakterystycznie. Większość zmian pojawia się w dolnych partiach twarzy, na policzkach i żuchwie. Częściej niż grudki i krostki, występują mikrozaskórniki. Umiejscowienie jest inne niż w przypadku trądziku młodzieńczego.
W leczeniu trądziku u osób dorosłych kluczowe znaczenie ma dokładnie przeprowadzony wywiad lekarski, pozwalający także rozpoznać stopień obciążenia genetycznego. Poza zastosowaniem indywidualnie dobranego leczenia ważna jest codzienna dieta.
Trądzik u dorosłych a jadłospis
By zwalczyć zmiany skórne, nie tylko trądzik u dorosłych, ale i wiele innych problemów skórnych, z którymi się zmagamy, należy poza wdrożonym leczeniem farmakologicznym, modyfikować dotychczasowy jadłospis.
W codziennej diecie powinny znaleźć swoje miejsce pokarmy o niskim indeksie glikemicznym, warzywa i owoce, duże ilości cynku i prowitaminy A. Unikać natomiast należy ostrych przypraw, do tego dobrze jest ograniczyć jedzenie słodyczy.
Spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym, związane jest ze wspominaną nadprodukcją androgenów, które odpowiadają za nieprawidłowości w produkcji łoju. Ilość androgenów zwiększa się przez wzrost produkcji insulinoopornego czynnika IGF1 pochodzącego właśnie z produktów wysoko glikemicznych.
Ten sam czynnik wpływa na większą ilość androgenów sprzyjających niekorzystnym zmianom w wydzielaniu łoju, przy zbyt dużym spożyciu produktów mlecznych.
Trądzik u dorosłych wedle badań, związany jest ze zbyt niskim poziomem cynku i witaminy A w organizmie, w porównaniu do osób zdrowych. O obecność tych substancji warto zadbać, bowiem cynk wykazuje właściwości antyoksydacyjne, a także wspomaga regenerację nabłonków.
Ponadto można liczyć na działanie przeciwłojotokowe. Z kolei witamina A sprawdza się w leczeniu ciężkich postaci trądziku, a dokładniej mówiąc, skuteczne działanie wykazuje jej pochodna – izotretinoina.
Problemy natury psychologicznej
Trądzik u dorosłych wielokrotnie wskazuje się jako przyczynę problemów natury psychologicznej i społecznej. Schorzenie samo w sobie jest widoczne na pierwszy rzut oka, trudno ukryć nieestetyczne zmiany, a to powoduje gorsze samopoczucie, obniżenie poczucia własnej wartości, uznawanie siebie za kogoś społecznie gorszego.
Zmiany na cerze owocując frustracją, gniewem, ale i innymi negatywnymi zachowaniami, wpływają na kolejne niepowodzenia życiowe – w sferze osobistej i zawodowej. Niemała liczba pacjentów podaje trądzik jako przyczynę codziennych problemów związanych między innymi z kontaktem, z innymi osobami. Myślenie takie daje niestety skutki trwające przez długi czas.
Istnieje wiele możliwości leczenia schorzenia, jakim jest trądzik u dorosłych i zdecydowanie warto je podejmować, by poprawić stan skóry nie tylko ze względów estetycznych. Główne kierunki leczenia obejmują właściwą pielęgnację skóry, w tym wybieranie produktów o działaniu oczyszczającym, nieposiadających w składzie zbędnych substancji zapachowych czy barwników, które mogą dodatkowo podrażniać.
Trądzik u dorosłych jest często spotykanym problemem w gabinetach kosmetycznych i to właśnie tam warto wybrać się, by spróbować dostępnych zabiegów, przeznaczonych do radzenia sobie ze skórą problematyczną.
Poza pielęgnacją stosuje się preparaty przeciwbakteryjne oraz peelingi dermatologiczne. Leczenie obejmuje zastosowanie retinoidów, które odpowiadają za regulację procesów rogowacenia, a ponadto ograniczają wydzielanie łoju.
Zwykle w pierwszej kolejności stosuje się farmakoterapię doustną, przy czym po osiągnięciu pożądanych efektów, zastępuje się ją leczeniem miejscowym, właśnie w postaci antybiotyków czy retinoidów. Obecnie leczenie nie wiąże się z występowaniem skutków ubocznych, a wręcz przynosi podwójne korzyści.
Trądzik u dorosłych poddaje się bowiem działaniu preparatów, które poza efektem leczniczym przynoszą odmłodzenie skórze. Mowa przede wszystkim o retinolu goszczącym w stosowanych kremach, który odpowiada za zapobieganie zaburzeniom keratynizacji naskórka. Korzystnie wpływa na odnowę naskórka, jest w stanie spłycić zmarszczki w widocznym stopniu, jak i rozjaśnić występujące przebarwienia.
Obecnie dostępne są nawet specjalne kosmetyki do makijażu, do zakupienia w aptekach, które wpływają na maskowanie nieestetycznych zmian, ale przy tym oddziałują korzystnie na procesy leczenia, oferując między innymi działanie antybakteryjne i matujące.
Dziś trądzik dla dorosłych jest możliwy do wyleczenia, bez skutków ubocznych, za to z nadzieją na powrót do normalnego funkcjonowania, bez wstydu i wycofania się z kontaktów z otoczeniem, ze względu na nieestetyczne zmiany skórne.
Źródła:
- http://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,spozniony-tradzik,artykul,1653847.html
- https://www.researchgate.net/profile/Laura_Piejko/publication/323696459_Mleko_bialka_mleka_a_tradzik_Milk_milk_protein_and_acne/links/5aa664b8458515b3e5c0f04b/Mleko-bialka-mleka-a-tradzik-Milk-milk-protein-and-acne.pdf
- http://www.estetologia.pl/art/emk2012-012.pdf
Wybrane specjalnie dla Ciebie:
- Maseczka z ziemniaka surowego na trądzik, włosy i zmarszczki!
- Domowe maseczki na trądzik – poznaj ten [PRZEPIS]!
- Maseczka z ogórka na cerę trądzikową, suchą, skłonną do podrażnień i na przebarwienia
- Maseczka z aspiryny na zmarszczki i trądzik – [PRZEPIS]
- Zioła wspierające walkę z trądzikiem [LISTA]