Chrapanie to nic innego jak wibracje, które spowodowane są drganiami podniebienia miękkiego oraz języczka (czyli tego elementu na tylnej ścianie podniebienia miękkiego, który łatwo zauważyć, kiedy szeroko otworzymy usta).
Chociaż w większości przypadków taki stan nie zagraża naszemu zdrowiu, to czasami może informować nas, że cierpimy na obturacyjny bezdech senny, a to jest już moment, kiedy powinniśmy koniecznie zasięgnąć porady lekarza.
Nie tylko osoba chrapiąca, przez swoją dolegliwość, ma gorszy sen, ale również partnerka śpiąca obok. Czemu partnerka? Statystycznie, częściej chrapią mężczyźni (szczególnie po 40 roku życia), a wynika to m.in. z nadmiernego odkładania się tkanki tłuszczowej w obrębie szyi.
Jakie są przyczyny chrapania? Czy obturacyjny bezdech senny (OBS) jest bardzo niebezpieczny dla naszego zdrowia i życia? Jakie są metody leczenia chrapania oraz obturacyjnego bezdechu sennego?
Czy nieleczone dolegliwości mogą rzutować na nasze zdrowie? Koniecznie sprawdź!
Czy warto się martwić? Przyczyny chrapania
Spis treści
Chrapanie może mieć swoje podłoże w alergii, osłabionej mięśniówce gardła lub znacznej otyłości i nie tylko. Osoby chrapiące często mają skrzywioną przegrodę nosową. Innym powodem są polipy, które powodują niedrożność nosa, przerośnięte migdałki czy przyjmowanie leków, które skutkują zwiotczeniem mięśni (np. leki na depresję).
Przyczynami mogą być również wady anatomiczne w budowie podniebienia miękkiego oraz obrzęki i inne wrodzone lub nabyte problemy w obrębie górnych dróg oddechowych.
W niektórych przypadkach chrapanie pojawia się i znika po kilku epizodach. Taki, jednorazowy stan może być spowodowany zapaleniem zatok lub wypiciem dużej ilości alkoholu przed snem. Ponadto, osoby otyłe, po zrzuceniu nadmiaru tkanki tłuszczowej, często pozbywają się tej dolegliwości. Nawet duże zmęczenie oraz palenie papierosów może być czynnikiem aktywującym.
Osoby młode i dzieci chrapią znacznie rzadziej. U dzieci przyczyną jest często przeziębienie lub inne przypadłości wywołujące katar, jak na przykład alergia. Nie należy jednak bagatelizować chrapania, które nie jest stanem przejściowym u najmłodszych, ponieważ przyczyną u dzieci poniżej pierwszego roku życia może być zwiotczenie elementów chrzęstnych krtani.
Pomimo że przewlekłe chrapanie powinniśmy skonsultować z lekarzem, nie każdy taki odruch jest spowodowany chorobą. U większości osób jest to odruch fizjologiczny, jednak u części z nich podczas chrapania występuje niebezpieczny dla naszego zdrowia obturacyjny bezdech senny, a wtedy konsultacja ze specjalistą jest konieczna.
Czym jest obturacyjny bezdech senny?
Chrapanie staje się niebezpieczne, kiedy jest przerywane przez epizody bezdechu lub bardzo spłyconego oddechu. Charakterystycznym objawem OBS jest głośne i nieregularne wydawanie tych dźwięków.
Warto zaznaczyć jednak, że nie każda chrapiąca osoba cierpi na bezdech senny, jednak to chrapanie jest jego przyczyną, tak więc tylko osoby chrapiące zapadają na tego rodzaju zaburzenia oddychania.
Objawiają się one chwilowym brakiem możliwości oddechu, trwającej przeważnie od kilku do kilkudziesięciu sekund. Brak przepływu powietrza skutkuje niedotlenieniem organizmu i częstymi wybudzeniami, a to rzutuje na naszą jakość snu, ciągłe zmęczenie, rozdrażnienie w ciągu dnia i wiele innych.
Często nie jesteśmy nawet świadomi tych wybudzeń, bo zwyczajnie ich nie pamiętamy. W naszym kraju niemal półtora miliona osób cierpi na bezdech senny, z czego aż 24 procent to mężczyźni, a tylko 9 procent – kobiety.
Możemy wyróżnić dwa rodzaje tej przypadłości. OBS występuje kiedy drogi oddechowe zostają zablokowane, natomiast mięśnie gardła pozostają luźne. Z kolei w przypadku gdy to mózg nie wysyła odpowiednich sygnałów powodujących kontrolę oddechu, będzie to przypadek centralnego bezdechu sennego.
Epizody bezdechu mogą pojawiać się w ciągu godziny nawet kilka do kilkudziesięciu razy. Ciekawym zjawiskiem jest to, że z tą nieprzyjemnością borykają się także kobiety, które przeszły menopauzę (i to statystycznie 2-3 razy częściej niż przed nią).
Metody leczenia chrapania oraz OBS
Na początek należy zdiagnozować przyczynę i dowiedzieć się, czy chrapaniu towarzyszą niebezpieczne dla zdrowia zaburzenia oddychania podczas snu. W tym celu przeprowadza się tzw. pulsoksymetrię nocną.
Na tej podstawie możemy zdiagnozować niedotlenienie organizmu. Należy zlikwidować potencjalne przyczyny chrapania jak np. otyłość oraz wyeliminować używki. Zespół obturacyjnego bezdechu sennego oraz chrapanie możemy również leczyć w ramach uwulopalatofaryngoplastyki.
Polega ona na częściowym usunięciu języczka i tkanek miękkich gardła środkowego. Niekiedy stosowane są również aparaty, wysuwające żuchwę do przodu.
Bezdech senny może mieć formę łagodną, ciężką lub umiarkowaną – w zależności od tego, ile epizodów zaburzeń oddychania w ciągu godziny występuje.
Bezdechy są mierzona przy użyciu badania polisomnograficznego, saturacji, ruchów brzucha a niekiedy i zamontowania mikrofonu i przytwierdzonych do klatki piersiowej elektrod.
Leczenie należy zacząć od zmian nawyków żywieniowych. Ponadto, osoba z tymi problemami nie powinna spać na wznak, niewskazane jest też palenie papierosów i korzystanie z pomocy leków nasennych.
Czasami potrzebujemy też wsparcia chirurgicznego, krzywa przegroda czy przerośnięte migdałki mogą być operowane w ramach tzw. chirurgii jednego dnia. Oznacza to, że osoba po zabiegu zostaje wypisana do domu i tam przechodzi rekonwalescencję.
W niektórych przypadkach potrzebna będzie pomoc aparatu CPAP, dzięki któremu wyrównane zostanie prawidłowe natlenienie organizmu, a dzięki temu jakość snu oraz oddychania znacznie się poprawi. Aparat jest częściowo refundowany przez NFZ.
Terapia za pomocą maski to bardzo skuteczny i nieinwazyjny sposób leczenia objawów. Urządzenie nie utrudnia nam zmieniania pozycji podczas spania i działa bardzo cicho. Ważne jest, aby metody leczenia OBS dobierać indywidualnie i pod czujnym okiem lekarza. W zależności od przyczyny chrapania leczenie może wyglądać inaczej.
Skutki nieleczonego bezdechu sennego
Sen przerywany epizodami bezdechu nie jest w pełni wartościowy, a osoba zmagająca się z przypadłością często cierpi na poranne bóle głowy, problemy z koncentracją oraz ogólne zmęczenie i rozdrażnienie, pomimo wielu przespanych godzin.
Niestety, na tym etapie niewiele osób konsultuje swoje objawy z lekarzem, nie są one jednoznaczne, więc często są bagatelizowane.
Jednak w niektórych przypadkach, skutki nieleczonego OBS mogą być katastrofalne. Powikłaniami choroby są: zaburzenia rytmu serca, niewydolność tego mięśnia, udary, nadciśnienie tętnicze, a nawet zawał. Nieleczone zaburzenie może wpłynąć także na pojawienie się chorób metabolicznych jak insulinooporność czy cukrzyca.
Zdarza się też, że powikłaniem choroby są dolegliwości psychiczne, jak np. depresja. Ponadto, u osoby cierpiącej na bezdech czasami dochodzi do nadciśnienia płucnego.
Co więcej, mogą one stwarzać zagrożenie na drodze dla siebie i innych kierowców, ponieważ ich zmęczenie wpływa na koncentrację i prawdopodobieństwo zaśnięcia za kierownicą pojazdu. Pacjenci zmagający się z OBS mogą również cierpieć na osłabione libido lub brak potencji.
Nie należy więc bagatelizować chrapania. W niektórych przypadkach może ono być jasnym sygnałem choroby, a powikłania bezdechu sennego są czasami tragiczne w skutkach. Dlatego warto zwracać uwagę na osobę chrapiącą i nie traktować tej przypadłości jako słodką lub denerwującą.
Powinniśmy też zwracać uwagę na niepokojące sygnały podczas snu, ponieważ osoba chrapiąca nie dostrzega bezdechów, a o wybudzeniach często nie pamięta. Pierwsze powikłania OBS, które pojawiają się w ciągu dnia, są często bagatelizowane, a nie powinno tak być. Dlatego, jeżeli coś nas niepokoi, to dobry pomysłem będzie konsultacja lekarska.
Podobne:
